info@pamukhukuk.com    0533 513 35 08

ÖTV MUAFİYETLİ ARAÇ SATIN ALMA HAKKINDA BİLGİ BÜLTENİ

ÖTV MUAFİYETLİ ARAÇ SATIN ALMA HAKKINDA BİLGİ BÜLTENİ

1)      GİRİŞ

Belirli mal veya ürünler üzerinden maktu veya oransal olarak alınan bir harcama vergisi olan özel tüketim vergisi” ÖTV”, otomobillerden de motor hacmi, kullanım amacı, motor tipi ve satış bedeli gibi çeşitli kriterlere göre değişen oranlarda alınmaktadır. Ancak, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda malul veya engellilerin taşıt alımında ÖTV istisnası düzenlenmiştir. Buna göre Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan engelli bireyler, “Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Tebliği” uyarınca Ötv muafiyetinden yararlanarak araç satın alabilmektedirler. 2024 yılı için engelli bireyler, 1 milyon 591 bin 255 Türk Lirası’na”TL” kadar olan araçları ÖTV muafiyeti ile satın alabilir.

İşbu bilgi bültenimizde, engelli vatandaşların ötv muafiyeti ile araç almaları süreci hususunda incelemelere yer verilmiştir.

2)      ENGELLİ BİREYLERDEN ÖTV MUAFİYETİ İLE ARAÇ ALIRKEN İSTENİLEN BELGELER NELERDİR?

Engelli bireylerin, ötv muafiyeti ile araç alabilmesi için öncelikle engelli sağlık kurulu raporuna sahip olması gerekmektedir. Söz konusu raporda aranan şartlar, engelli bireyin aracı kendisinin kullanıp kullanmayacağına göre değişiklik göstermektedir. Aracı kendisi kullanacak olan engelli bireylerin ayrıca sürücü raporuna da sahip olması gerekmektedir. Bunlardan başka kullanması gereken teçhizatın açıklama kısmında belirtildiği engelli sağlık kurulu raporunun orijinali ve noter tarafından çoğaltılıp aslı gibidir ibaresi eklenmiş iki adet kopyası ve kimlik fotokopisi gerekmektedir.

Aracı kendisi kullanmayacak olan %90 ve üzeri malul ve engele sahip kişiler için ise süreç daha farklı ilerlemektedir. Bu kişiler, %90 ve üzeri maluliyet ve engel oranına sahip olduğu belirtilen raporun orijinali ve noter tarafından çoğaltılıp aslı gibidir ibaresi eklenmiş iki adet kopyası, kimlik fotokopisi ve vekaletname veya vasi kararının belge asılları gerekmektedir.

3)      ÖTV MUAFİYETİ İLE ALINAN ARAÇLARI KİMLER KULLANABİLİR?

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın “ÖTV Kanununun (7/2) Maddesi Uygulaması Hk.” konulu ve 23.12.2022 tarihli açıklamasına göre %90 ve üzeri malûl ve engelli araç sahibinin aracı kullanamaması durumunda araç, sadece, araç sahibi engelli kişinin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları ile kardeşleri, noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen B sınıfı ehliyet sahibi olan bir sürücü tarafından kullanılabilecektir.

Burada özellikle dikkat etmek gerekir ki; noterce iş akdine bağlı olarak sürücü istihdam edebilmesi için engelli bireyin işveren konumunda olması gerekmektedir. Yine, yukarıda yazılı yeni genelge uyarınca söz konusu aracın engelli bireyin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları ile kardeşleri harici bir kişinin kullanması olasılığı yoktur.

Bireyin birinci dereceye kadar kan hısımları; kişinin çocukları ve eşleri, annesi(ve eşi), babası(ve eşi) olup, bireyin birinci dereceye kadar sıhri hısımları ise eşinin annesi(ve eşi), babası(ve eşi), varsa eşinin çocuklarıdır.

4)      ÖTV MUAFİYETİ İLE ALINAN ARACI BAŞKASI KULLANIRKEN KAZA GERÇEKLEŞİRSE KASKO ÖDEME YAPAR MI?

Burada özellikle dikkat edilmesi gereken nokta şudur ki; eğer aracı kullanan kişi engelli bireyin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları ile kardeşleri, noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen B sınıfı ehliyet sahibi olan bir sürücüsü ise ve bu hususta araç için yapılmış olan kaskoda söz konusu kişilerin aracı kullandığı zaman kaza yapması halinde kaskonun zararı karşılayacağına ilişkin özel madde mevcutsa bu durumda kasko, hasarı karşılayacaktır. Fakat, aracı kullanan kişi yukarıda belirtilen kişilerden değilse ve kaza aracı kullanma yetkisi olmayan bir kişi tarafından yapılırsa bu durumda kasko, hasarı karşılamayacaktır.

5)      ÖTV MUAFİYETİ İLE ALINAN ENGELLİ BİREYİN ARACINI BİREYİN VASİSİ KULLANABİLİR Mİ?

Yukarıda belirtildiği üzere T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın “ÖTV Kanununun (7/2) Maddesi Uygulaması Hk.” konulu ve 23.12.2022 tarihli açıklamasına göre %90 ve üzeri malûl ve engelli araç sahibinin aracı kullanamaması durumunda araç, sadece, araç sahibi engelli kişinin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları ile kardeşleri, noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen B sınıfı ehliyet sahibi olan bir sürücü tarafından kullanılabilecektir.

Bu durumda şöyle bir ayrım yapmak gerekecektir; söz konusu vasi, engelli bireyin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci dereceye kadar kan ve sıhri hısmı veya kardeşi ise bu durumda aracı kullanabilecektir ve fakat engelli bireyin vasisi, yukarıda sayılan bu kişilerden değilse bu halde aracı kullanamayacaktır.

6)      ÖTV MUAFİYETİ İLE ALINAN ENGELLİ BİREYİN ARACINI YETKİSİZ BİR KİŞİNİN KULLANMASI VE BU DURUMUN TESPİT EDİLMESİ HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR NELERDİR?

4760 Sayılı ÖTV Kanunu’nun 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde düzenlenen malul veya engellilerin taşıt alımında ÖTV istisnası uygulamasının usul ve esaslarına ilişkin açıklamalara Özel Tüketim Vergisi(II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin(II/C/I) bölümünde yer verilmiştir. Buna göre;

          (II/C/1.5) bölümünde, istisna kapsamında ilk iktisabı yapılan taşıtın, engelli kişi tarafından bizzat kullanılması; engelli kişinin taşıtı bizzat kullanmasının mümkün olmaması halinde ise sürekli olarak istifadesine sunulmasının gerekmekte olduğu, taşıtın zorunlu sebepler dışında engelli tarafından bizzat kullanılmadığının veya engellinin taşıtı bizzat kullanamayacak durumda olması halinde taşıtın bariz bir şekilde engellinin istifadesine sunulmadığının tespiti halinde, istisna şartlarının ihlal edildiğinin kabul edileceği ve ilk iktisapta ödenmeyen ÖTV’nin vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte malul veya engelliden aranacağı; ayrıca, taşıtın ilk iktisabında yaptırılan hareket ettirici aksamın sonradan söküldüğünün tespit edilmesi halinde de aynı yönde işlem tesis edileceği,

 

          (II/C/1.6) bölümünde ise; muvazaaya dayanan bir ilişki içerisinde engelli kişi adına taşıt iktisap edildiğinin tespiti halinde ilk iktisapta ödenmeyen ÖTV’nin vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen işleme taraf olanlardan(adına taşıt iktisap edilen engelli, engelli adına alıp fiilen kendi istifadesine kullanan ile durumdan haberdar olması şartıyla motorlu araç ticareti yapan kişiden) aranacağı düzenlenmiştir.

 

7)      ÖTV MUAFİYETİ İLE ALINAN ARAÇLARIN SATIŞI NASIL GERÇEKLEŞİR?

ÖTV muafiyeti ile alınan araçlar, satın alındıkları tarihten itibaren 5 yıl boyunca satılamazlar. Durum bu olmakla birlikte, 5 yıl dolmadan aracı satmak isteyen engelli bireylerin vergi dairesine başvurarak aracın ÖTV’sini hesaplatarak ödemeleri gerekmektedir. Bu işlem sonrası aracın satışı hususunda engel de olmayacaktır. Bunun dışında, aracın alımından itibaren 5 yıl geçmişse, araç herhangi bir kısıtlama veya özel bir vergi ödemesi yapılmadan satılabilir. Bundan başka engelliler için tanınan ÖTV muafiyeti ile araç alma hakkı her 5 yılda bir yenilendiği için engelli bireylerin 5 yılda bir ÖTV muafiyeti ile araç alması mümkündür.

8)      01/01/2023 TARİHİNDEN İTİBAREN İSTİSNALI ARAÇ İKTİSAP ETMEK İSTEYEN MALUL VEYA ENGELLİ BİREYLERİN İMZALAMASI VE VERGİ DAİRESİNE TESLİM ETMESİ GEREKEN TAAHHÜTNAME NEDİR?

01/01/2023 tarihinden itibaren istisnalı araç iktisap etmek isteyen engelli bireylerin taahhütname imzalaması gerekecektir. Motorlu araç ticareti yapan mükelleflerce söz konusu araç satışlarında taahhütnamenin istisnalı araç iktisap etmek isteyen malul veya engellilerce veya vasi/velilerine imzalattırılması ve taşıtların ilk iktisabının yapıldığı motorlu araç ticareti yapanlar tarafından (2A) numaralı ÖTV Beyannamesinin verildiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar bir dilekçe ekinde beyannamenin verildiği vergi dairesine verilmesi, anılan ilgili taahhütnamenin vergi dairesine sunulmaması halinde  ÖTV Ödeme Belgesi’nin tanzim edilmeyeceğinin hatırlatılması gerekmektedir.

9)      SONUÇ

Sonuç olarak, gerek ötv muafiyeti ile araç alabilmek için istenilen belgeler, gerek bu aracı kimlerin kullanabileceği, gerek aracı başkasının kullanması halinde kaza yapılması durumunda kaskonun bu hasarı karşılayıp karşılamayacağı gerekse de ötv muafiyeti ile alınan aracın satışının nasıl gerçekleşeceği hususlarının kanuna uygun ilerlemesi vergi cezası yaptırımına uğramamak adına önemlidir. Bu hususta hukuki destek alınması söz konusu işlemler yürütülürken hata yapılmaması anlamında önem arz etmektedir.

Saygılarımızla

Pamuk Hukuk Bürosu

ÖTV MUAFİYETLİ ARAÇ SATIN ALMA HAKKINDA BİLGİ BÜLTENİ
Başa dön