info@pamukhukuk.com    0533 513 35 08

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmemesi ve Cezasına İlişkin Bilgi Bülteni

A.      Giriş

 

1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun (TPKKHK) ve bu kanun uyarınca çıkarılan tebliğ, karar ve genelgeler uyarınca ihracatçılar, ihracat bedellerini mevzuatta belirtilen süreler içerisinde yurda getirme yükümlülüğü altındadırlar. Bu anlamda Merkez Bankası İhracat Genelgesinin 4 ve 7’inci maddelerinde belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla, ihracat bedeli dövizlerin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde yurda getirilmesi ve İBKB veya NBF düzenlenmesi halinde ihracat hesabı aracı banka nezdinde kapatılır. Aksi halde çeşitlik yaptırımlar ile karşılaşılması mümkündür.

 

İşbu bilgi bültenimizde; ihracat bedellerinin yurda getirilmesi zorunluluğu ihracat hesabının kapatılmasında uygulanacak usul, ihracat bedellerinin yurda getirilmesi yükümlülüğünün ihlali halinde uygulanacak yaptırımlar ve idari para cezaları ve idari para cezasına karşı kanun yoluna başvuru süreci açıklanmıştır.

 

B.       İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi Zorunluluğu

 

İhracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esaslar, İhracat Genelgesi’nde düzenlenmiştir. TCMB – İhracat Genelgesinin; İhracat bedellerinin yurda getirilmesi başlıklı 4 üncü maddesine göre;  “(1) 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren fiili ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. 180 gün azami süre olup,  ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin yurda getirilmesi esastır.” Eşyanın  fiili  ihraç tarihi,   ihracat bedellerinin yurda getirilmesi için azami 180 günlük sürenin de  başlangıç tarihidir. Fiili ihraç tarihi ise, eşyaya ilişkin ihracat beyannamesinin kapanma tarihidir.

 

C.      İhracat Hesabının Kapatılması

 

İhracat bedellerinin süresi içinde yurda getirilmesinin izlenmesi veya terkin limitleri içerinde kalan açık hesapların aracı bankalarca kapatılması gereklidir. Yurda getirilen bedel, aynı süreler içerisinde, ihracat bedeli kabul belgesine bağlanır. Süresi içerisinde kapatılmayan hesapların aracı bankalarca 5 iş günü içinde Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilmesi gerekir. İhracatçıların 5 günlük ihbar süresi içinde de hesaplarını bankada kapatma hakları mevcuttur. Vergi Dairesi Başkanlığınca bankalar tarafından yapılan ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılması için 90 gün süreli ihtarname gönderilmektedir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

 

D.      İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi Yükümlülüğünün İhlali Halinde Uygulanacak Yaptırımlar

Cumhurbaşkanının 1567 sayılı “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun” hükümlerine göre yapmış bulunduğu genel ve düzenleyici işlemlerdeki yükümlülüklere aykırı hareket eden kişi, üç bin Türk Lirasından yirmi beş bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.

İşlenen fiil, 1567 sayılı Kanun’un 1.maddesinde yazılı kıymetlerin izinsiz olarak yurttan çıkarılması veya yurda sokulması mahiyetinde ise 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre suç veya kabahat oluşturmadığı takdirde kişi; eşya ve kıymetlerin rayiç bedeli kadar, teşebbüs halinde ise bu bedelin yarısı kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. 

Her türlü mal, kıymet, hizmet ve sermaye ithal ve ihraç edenler veya bu işlere aracılık edenlerden bu işlemlerinden doğan alacaklarını 1567 sayılı Kanun’un 1.maddesine göre alınan kararlardaki hükümlere göre ve bu kararlarda tayin edilen süreler içinde yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar. İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, birinci fıkra hükmüne göre idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın yüzde iki buçuğundan fazla olamaz.

E.       İdari Para Cezaları ve İdari Para Cezasına Karşı Kanun Yoluna Başvuru

 

1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un 1. maddesi “Kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım ve satımının ve bunlar ile kıymetli madenler ve kıymetli taşlarla bunlardan mamul veya bunları muhtevi her nevi eşya ve kıymetlerin ve ticari senetlerle tediyeyi temine yarayan her türlü vasıta ve vesikaların memleketten ihracı veya memlekete ithalinin tanzim ve tahdidine ve Türk parasının kıymetinin korunması zımnında kararlar ittihazına Cumhurbaşkanı salahiyetlidir.” hükmünü amirdir.

1567 sayılı yasada cezanın  Cumhuriyet Savcılıkları vereceği açıkça düzenlenmiştir. Savcılığın idari para cezası verme kararı üzerine kararın tebliğinden itibaren  Kabahatler Kanunu’nun 27 maddesine göre; 15 günlük yasal süre içerisinde Sulh Ceza Mahkemesine itiraz edilebilir. Sulh Ceza Hakimliğince itirazın reddedilmesi halinde; tebliğden itibaren 7 gün içerisinde tekrar itiraz etme hakkı mevcuttur. Buna göre yapılacak itiraz, ilk itirazı inceleyen hakimliğin bir üst numarası olan Sulh Ceza Hakimliğine yapılacaktır. Yapılan ikinci itirazın üzerine, verilen kabul veya ret kararı kesindir.

F.       Sonuç

Sonuç olarak; ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. Eşyanın  fiili  ihraç tarihi,   ihracat bedellerinin yurda getirilmesi için azami 180 günlük sürenin de  başlangıç tarihidir. İhracat bedellerinin süresi içinde yurda getirilmesinin izlenmesi veya terkin limitleri içerinde kalan açık hesapların aracı bankalarca kapatılması gereklidir. Yurda getirilen bedel, aynı süreler içerisinde, ihracat bedeli kabul belgesine bağlanır. Süresi içerisinde kapatılmayan hesapların aracı bankalarca 5 iş günü içinde Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilmesi gerekir. İhracatçıların 5 günlük ihbar süresi içinde de hesaplarını bankada kapatma hakları mevcuttur. Vergi Dairesi Başkanlığınca bankalar tarafından yapılan ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılması için 90 gün süreli ihtarname gönderilmektedir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. 1567 sayılı Kanun’un 1.maddesine göre alınan kararlardaki hükümlere göre ve bu kararlarda tayin edilen süreler içinde yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar. İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, birinci fıkra hükmüne göre idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın yüzde iki buçuğundan fazla olamaz.

1567 sayılı yasada cezanın  Cumhuriyet Savcılıkları vereceği açıkça düzenlenmiştir. Savcılığın idari para cezası verme kararı üzerine kararın tebliğinden itibaren  Kabahatler Kanunu’nun 27 maddesine göre; 15 günlük yasal süre içerisinde Sulh Ceza Mahkemesine itiraz edilebilir. Sulh Ceza Hakimliğince itirazın reddedilmesi halinde; tebliğden itibaren 7 gün içerisinde tekrar itiraz etme hakkı mevcuttur. Buna göre yapılacak itiraz, ilk itirazı inceleyen hakimliğin bir üst numarası olan Sulh Ceza Hakimliğine yapılacaktır. Yapılan ikinci itirazın üzerine, verilen kabul veya ret kararı kesindir.

Saygılarımızla

Pamuk Hukuk Bürosu

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmemesi ve Cezasına İlişkin Bilgi Bülteni
Başa dön